مصاحبه با منوچهر نوذری

بازیگر نقش «نصرت خان » در سریال کوچه اقاقیا

مجموعه ای ماندگار خواهد شد که قصد خنداندن، به هر شکل را نداشته باشد؛ بلکه در لایه های زیرین خود، نگاهی به مشکلات خانواده ها بیندازد.

انتهای «کوچه اقاقیا» باغ بزرگی است که در ورودی آن به روی خانه و حوض آب با ماهی های سرخ و سفیدش و تخته سنگ های بزرگ که به حیاط خانه دکور غریبی بخشیده است، باز می شود. پشت ساختمان در اتاق گریم «منوچهر نوذری» بازیگر نقش «نصرت خان» را به طور اتفاقی دیدیم.

نوذری در این مجموعه یکی از نقش های اصلی را ایفا می کند. «نصرت خان» بزرگ یک خانواده ی به هم ریخته است، البته هنوز افراد این خانواده به او توجه دارند و این باعث می شود که به نوعی، مرکز ثقل بسیاری از اتفاقات ریز و درشت باشد.

ما فرصت به دست آمده را مغتنم شمرده و به گفتگو با ایشان پرداختیم :

چند تا از کارهای خود را نام ببرید.

- می توان گفت بیشتر فعالیت های من در رادیو و در کار دوبله بوده مثل برنامه «صبح جمعه با شما». از کارهای تلویزیونی هم «مسابقه هفته».

شما در هنگام اجرای برنامه ارتباط خوب و تنگاتنگی با مخاطب خودتان برقرار می کنید. راز این موفقیت چیست؟

- دلیل این امر مطالعه زیاد بنده است، نیم قرن و یک سال است که در این حرفه فعالیت می کنم . کتاب زیاد می خوانم، در اجتماع زیاد می گردم، فیلم زیاد می بینم،  به خارج از کشور سفر کرده ام. با مردم مختلف دنیا ارتباط برقرار کرده ام.

و خلاصه باید بگویم من یک روزه همه این تجربیات را به دست نیاورده ام، ۵۰ سال زحمت کشیده ام.

آقای نوذری اکثر مردم طرفدار و بیننده ی برنامه های شاد و طنز هستند و در میان اینها قشر جوان از اهمیت فوق العاده ای برخوردارند. خیلی از جوان ها علاقه مند هستند که روزی جای یکی از هنرمندان و یا شخصیت های مطرح جامعه را بگیرند. دوست دارند در آینده یک «نوذری» باشند.

من سفارش می کنم که نخواهند نوذری باشند؛ بلکه  بخواهد خودشان باشند.

چرا؟

چون خیلی فرق می کند. او اگر بخواهد یک روزی نوذری باشد، شروع می کند به تقلید از من، در نتیجه به بن بست می رسد و اگر هم خیلی تلاش کند همه می گویند «بارک ا… مثل نوذری شدی» اینجاست که آن شخص از شخصیت واقعی خودش دور می شود.

ولی اگر بگردد و برای شخصیت خود یک کاراکتر مناسب را پیدا کند، آن وقت موفق است.

در کار ما خوشبختانه هیچکس جای دیگری را نمی تواند بگیرد. اگر عرضه داشته باشد خودش برای خودش جا باز می کند و اگر برای خودش جا باز کرد، محبوب می شود و توی دل ها جای می گیرد.

به نظر شما چه بازیگری در کارش موفق می شود و چه اصلی در این امر مهم است؟

بازیگری که سعی کند هنر پیشه و هنرمند محبوب خانواده باشد.

به عنوان نمونه در آمریکا مثلا جیمز دین، یک جوان ۱۸ – ۱۹ ساله بازی را ارائه می دهد و همه جوان های ۱۸ و ۱۹ ساله به بازی او علاقه مند می شوند. ولی در مقابل جایی در دل پدر و مادرها باز نمی کند. همین طور برعکس؛ بازیگری در جای دیگر با سن و شخصیت ویژه ای که دارد؛ در سینما ظاهر می شود و جز افراد مسن کسی طرفدار بازی او نمی شود و فقط قشر خاصی از جامعه را با بازی خود جذب می کند. در نتیجه بقیه اقشار جامعه به دلیل نوع کاراکتر و شخصیت وی نمی توانند هیچ ارتباطی  با او برقرار کنند.

در مقابل، ما شاهد هنرنمایی بازیگرانی هستیم که به دلیل نوع شخصیت و نقشی که بازی کنند، تمام اعضای یک خانواده را مجذوب خود کرده و می توانند به نوعی با تک تک آنها ارتباط برقرار کنند.

جوانان علاقه مند نیز باید سعی و تلاش کنند تا هنرمند خانواده شوند؛ نه هنرمند نقش.

مطلب مهم بعدی، درس است. بازیگر با سواد بهتر از یک بازیگر بی سواد است . چون او فنون این هنر را بهتر یاد می گیرد و می تواند به صورت علمی با این هنر روبرو شود و صحبت های استاد را بهتر متوجه  می شود؛ در نتیجه موفق تر در صحنه ظاهر می گردد.

همان طور که می دانید هر حرفه ای در کنار خودش مشکلاتی را هم به همراه دارد …  و این امر در مورد حرفه ی شما نیز صادق است، مشکلاتی که مطمئناً شما آنها را می شناسید.  شمایی که نیم قرن در  وادی هنر نقش آفریدید، حتما راه حل هایی را سراغ دارید. اگر امکان دارد در این باره صحبت کنید.

بله، مشکلات همیشه وجود دارد. من برای شما هنر دوبله را مثال می زنم. حدوداً ۳۰- ۴۰ سال پیش هر کس که به دوبله علاقه مند بود، به محل استودیو می آمد و مدت حدوداً ۸ ماه فقط هنرمندان دوبله را در حین کار نگاه می کرد . چون این کار کاملاً فنی است شما هم باید همزمان حرکت لب و دهان را با فیلم تنظیم کرده و صحبت کنی و هم باید به صدا و لب و دهان حالت بدهی و همزمان انجام دادن این کار بسیار مشکل است.

مطلبی که در این میان مهم است مسئله هزینه ها است. خوب همه ما می دانیم که در آن زمان همه ی هزینه های یک نفر که می خواست بیاید و دوبله یاد بگیرد اعم از ایاب و ذهاب و غذا در طول روز چیزی حدود ۲ تومان می شد ولی حالا این طور نیست. اگر الان همان حرکت و کار بخواهد صورت بگیرد چیزی حدود ۲۰۰۰ تومان هزینه بر می دارد.

مگر یک نفر که در حال دوره دیدن است و هنوز شغلی ندارد چقدر می تواند برای این کار در ماه هزینه کند.

به نظر شما راه حل چیست؟

نظر من این است که دولت مکانی را مهیا سازد و همه هنرمندان و هنرجویان را گرد هم آورد و تمام هزینه های جاری امر آموزشی و یادگیری آنها را تقبل کند، که مبادا کسی که در حال یادگیری و شکوفا شدن استعداد نهفته اش است به دلیل مشکلات مالی در میانه ی راه، تغییر مسیر بدهد و دیگر نتواند استعدادهای خود را شکوفا سازد. یا به خاطر همین مشکلات بخواهد که خیلی سریع به نتیجه برسد و در نتیجه در آینده موفق نمی شود و یا غالب کارهایش بی نتیجه و بی کیفیت از کار در  می آید.

به نظر من اگر دولت  مکانی را  آماده کند و بین هنرجویان  یک سری را انتخاب کرده و برای آنها، امکانات و اساتید مختلف را در اختیار بگیرد مطمئناً بعد از چند وقت از بین این هنرجویان یک «مقبلی» پیدا می شود ؛ یک «اکبر عبدی» و … کشف می شوند.

به نظر شما، آیا فیلم هایی که یکی دو دهه ی گذشته می بینیم  ، سمت و سوی درستی دارند؟

اگر سینما را یک شغل بدانیم، فیلمساز باید به گیشه هم توجه داشته باشد. اگر نتواند درآمد داشته باشد چطور می تواند فیلم بعدی را بسازد؟ در ضمنی که مواظب جنبه ی هنری فیلم باشد. می تواند فیلمی بسازد که همه ی جنبه ها را در برداشته باشد. در حقیقت  یک اصل وجود دارد، این که هنر جایگاه ویژه خود را دارد. مثلاً در مورد طنز می توان گفت که نباید به دلقک بازی کشیده شود.

فرق طنز و دلقک بازی چیست؟

کج و کوله های زندگی را بزرگ کردن طنز است. خود زندگی خنده دار است. از نگاهی  شکلک و ادا است. ممکن است چند دقیقه شما را بخنداند، اما بعد از یاد می رود. طنز برای زندگی و خانواده است و همیشه در خاطر می ماند.

فکر می کنید امروزه خانواده ها و جوانان نیازمند چه جور برنامه هایی هستند؟

«طنز خانوادگی» طنزی که درد دلشان را بگویند. چیزی بین مردم می ماند که قابل لمس باشد. چرا تیپ «آقای ملوّن» به دل می نشیند؟ برای اینکه در خانواده و در جامعه نظیرش هست. چرا تیپ «آقای دست و دل باز» جاذبه دارد؟ چون همه جا هست و قابل لمس است.

در همین فیلم «کوچه ی اقاقیا» اتفاقاتی که در خانه ی آنها می افتد آینه جامعه است و در خیلی از خانه ها اتفاق می افتد. در نتیجه سوژه، مسائلی است که در خانواده ها اتفاق می افتد. اما فیلم هایی نیز ساخته می شود، که مصنوعی است.

طنز بزرگ کردن است؛ مانند کاریکاتور. اما کمدی متفاوت است. شکلک و اداست .

با توجه به این که شما قبل از این ، سریال تلویزیونی بازی نکرده بودید ، آیا نقش نصرت آن قدر برای شما کشش داشته که آن را انتخاب کردید؟

راستش من اصلاً سریال بازی نکردم –  آن هم از نوع روتین – تمام این مدت ۵۰ سال هم در تلویزیون خودم مسبب کار بودم  و برای کسی کار نکردم. در سال های اخیر چندین پیشنهاد شده بود که من نپسندیدم. اما وقتی عطاران من پیشنهاد داد، سوژه را پسندیدم ؛ چون عطاران احترام پیش کسوت را دارد ، صمیمی است و اجازه بدیهه کار کردن به بازیگر را می دهد،در نتیجه من هم قبول کردم.

از شخصیت «نصرت خان» بگویید.

نقش نصرت خان، نقش یک مرد سنتی است که بچه هایش را برای یک دنیای مدرن  آزاد گذاشته و حتی گاهی نیز با بچه ها هم سو می شود اما در عین حال گذشته را از یادش نمی برد.

من خودم معتقد هستم که ما نباید سنتها را فراموش کنیم. چون با آنها بزرگ شدیم و چون یک چیزهایش طلایی است باید حفظ شوند زیرا نظیر آنها در دنیای مدرن وجود ندارد.

در قدیم لوله کشی آب نبود و ما نیز در کوچه ای زندگی می کردیم که بیست روز یک دفعه آب می آمد. ما آب انبار داشتیم که پر می کردیمش. شبها که آب می آمد، همسایه ها برای پر کردن آب ِ آب انبارها به هم کمک می کردند. اما الان دیگر هیچ کس در مورد همسایه اش این حس را ندارد. حتی اگر دستش برسد لوله ی آب همسایه را هم خراب می کند که خودش آب بیشتری داشته باشد!

یک پیغام به همسایه ها:

با هم دوست باشند. مثل فامیل.

دوست بهتر است یا فامیل؟

فامیلی خوب است که با هم دوست باشند. الان خیلی سنت ها در حال از بین رفتن است اما حیف است و ما باید آنها را حفظ کنیم. ژاپنی ها با این همه ترقی صنعتی که دارند اما احترام مرد به زن و زن به مرد هنوز در بین آنها برقرار است و ما در این مجموعه سعی داریم این سنت ها را حفظ کنیم.

نصرت خان مردی است که به سنتها احترام می گذارد . هنوز فکر می کند در آلمان جنگ است ، از اینکه کاسه عتیقه اش ترک خورده ناراحت می شود.

به نظر من پیاده کردن این سنت ها در فیلم قشنگ است، اما این که ما چقدر توانسته ایم به هدفمان نزدیک باشیم، قضاوت مردم است.

آقای نوذری قبل از مصاحبه ضمن توضیحاتی که ما در مورد سایت دادیم شما با قسمتهای مختلف آن آشنا شدید، نظر شما در مورد عملکرد و هدفی که ما قصد داریم به آن برسیم چیست؟

شما در سایتتان نیاز های اغلب و شاید همه ی اعضای یک خانواده را برآورده کردید و مطمئناً در این راه اقدامات بیشتری نیز خواهید کرد. اگر یادتون باشد در اول صحبتهایم گفتمبازیگری موفق است که سعی کند هنر پیشه و هنرمند محبوب خانواده باشد و سایت شما چون مستقیماً با خانواده در ارتباط است قطعاً موفق خواهد بود.

به عنوان یک پدر و به عنوان شخصی که خودش را پدر همه ی جوان ها می داند، جوان هایی که دوستش دارند و به او احترام می گذارند ، چه صحبتی برای آنها دارید.